Kunst wordt ook wel eens omschreven als ‘vitamine voor de ziel’. In tijden van het coronavirus, intelligente lockdown en anderhalve meter fysieke afstand, deelden wij inspiratie en vitamine op het gebied van kunst.
(Illustratie Kunstvitamine: Eveline Korving)
Kunstvitamine 1
Aria ‘Erbarme Dich’ uit de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach
Bach maakte van z’n leven eigenlijk een grote muzikale rondreis door Duitsland. Zijn laatste halte is in 1723 de universiteitsstad Leipzig, waar veel gelezen, geschreven en gedrukt wordt. Negentig procent van alle bladmuziek komt uit Leipzig dus het is zeker ook een muzikale stad. Daar in Leipzig schrijft hij op de toppen van zijn kunnen een van zijn allergrootste werken: de Matthäus Passion. De intensiteit van het lijdensverhaal bij Matthäus is voor Bach de reden om juist voor dit evangelie te kiezen. Diepmenselijke thema’s als angst, verraad en eenzaamheid voeren hier de boventoon.
En juist die intensiteit wil Bach in zijn Matthäus overbrengen. Het stuk, dat is geschreven voor twee koren, twee orgels en een aantal solisten, vertelt niet alleen het lijdensverhaal bij monde van De Evangelist, maar geeft zowel de hoofdrolspelers via aria’s als de getuigen in beide koren via koorzangen, ruimte om hun gevoelens bij de gebeurtenissen te uiten. ‘Erbarme Dich’ is ongetwijfeld de meest bekende aria uit dit stuk. Petrus, eersteling onder de discipelen, heeft net Christus voor de derde keer verraden en bij het kraaien van de haan beseft hij opeens wat hij heeft gedaan. Getroffen door peilloos diep verdriet en onnoemelijke spijt springt hij op en schreeuwt het uit en smeekt om compassie: Erbarm Dich, Mein Gott … Juist dit meesterwerk geeft zo passend de leegte weer van het moment maar brengt ook troost. Daarnaast is het ook een hommage aan de onlangs overleden dirigent Reinbert de Leeuw. Hij dirigeert hier het Holland Baroque Orchestra en de reacties op deze uitvoering waren overweldigend.
Peter Leerdam en Hans Goudsmit
Kunstvitamine 2
‘t Hooge Nest door Roxane van Iperen
Vanwege het coronavirus mogen we ineens van alles niet meer wat kortgeleden nog vanzelfsprekend was. We voelen ons beperkt in onze vrijheid. Zo nu en dan wordt de vergelijking gemaakt met de oorlogstijd. Niet zo gek: wie na de oorlog is geboren, heeft nog nooit zoiets meegemaakt!
Als je wilt ervaren of de parallel met de Tweede Wereldoorlog opgaat, lees dan het boek ’t Hooge Nest. Daarin wekt schrijfster Roxane van Iperen het dagelijks bestaan van de joodse zussen Janny en Lien Brilleslijper op indrukwekkende manier tot leven.
De zussen wonen tijdens de oorlog in ’t Hooge Nest, een villa in de bossen van ’t Gooi. Onder hun leiding groeit het huis uit tot een van de grootste onderduikadressen in Nederland. Terwijl de laatste joden in het land worden opgejaagd, gaat het leven van enkele tientallen onderduikers zo goed en kwaad als het gaat door, pal onder de neus van NSB-buren en nazikopstukken. Tot ook hier het noodlot toeslaat.
’t Hooge Nest is een prachtig verhaal over moed, verraad en menselijkheid in barbaarse tijden. Doordat de schrijfster de hoofdpersonen zo beeldend neerzet, ga je vanzelf van ze houden. Je leeft met ze mee – nee sterker nog: je wordt betrokkene in het verhaal. Een waardig boek om te herdenken wat mensen hebben meegemaakt in de Tweede Wereldoorlog. Juist omdat je in deze tijden zo goed kunt meevoelen. Daarom een geweldig boek om mee op weg te gaan naar 4 en 5 mei…
Wanneer er gevochten moet worden, moet er gevochten worden.
Je kunt jezelf niet ontrouw worden.
Je kunt jezelf ook niets wijsmaken.
We stonden ervoor.
We hebben gedaan wat we moesten doen, wat we konden doen.
Niet meer en niet minder!
Janny Brandes-Brilleslijper
Reactie van Irma Ooijevaar (dichter & lid vd Kunstweek-commissie): ‘Geweldige keuze! Een van de mooiste en indrukwekkendste boeken die ik ooit heb gelezen.’
Kunstvitamine 3
Kleurtips voor kinderen, mèt kleurplaat
Nicoline Heemskerk maakte een speciale tekening én ze deelt tips om hem in te kleuren! Print uit, kleur in en vergeet niet ons een foto te sturen!
Nicolines tips voor kleurpotlood:
– Laat kleuren in elkaar overvloeien
Uit geel, rood en blauw kun je alle andere kleuren mengen. Zo kun je kleuren in de tekening mooi in elkaar over laten vloeien – kijk maar naar de kleuren in de buitenste cirkel!
– Kies wat je wilt laten opvallen
Warme kleuren vallen meer op dan koele kleuren. Wil je iets laten opvallen? Kies dan koele kleuren op de achtergrond en warme kleuren op de voorgrond.
– Zorg voor diepte in je tekening
Sommige kleuren steken erg tegen elkaar af, dat noem je contrast. Deze kleuren staan in de kleurencirkel precies tegenover elkaar: rood-groen, blauw-oranje en geel-paars. Wanneer je op de voorgrond meer contrasten gebruikt en op de achtergrond minder, krijgt je tekening meer diepte.
– Maak je kleurplaat levendig
Je kunt heel zachtjes kleuren, zodat er een zachte tint op je papier komt. Of je kunt wat meer kracht zetten en het dichter inkleuren. Als je dit afwisselt, wordt je kleurplaat levendiger. Je kunt iets rond of zacht maken, zoals een huid of een vacht van een dier.
Voor nu even genoeg tips, lijkt me…
Als je kleurplaat af is: Geef ’m cadeau aan iemand die je blij wilt maken!
Veel plezier, Nicoline Heemskerk
Kunstvitamine 4
Warmond Utopia deel 1: De Oude Toren
Deze week weer een mooie Kunstvitamine waar je hopelijk weer van geniet! Kunstvitamine 4 is gelijk de aankondiging van het thema van de Kunstweek Warmond 2020: Warmond Utopia.
Utopia kan voor iedereen op een andere plek zijn, maar hier laten we zien hoe mooi Warmond is: pittoresk en door natuur omgeven in stedelijk gebied. In deze video legt kunstenaar Nicoline Heemskerk een van de schilderachtige plekjes van Warmond vast en geeft daarbij uitleg over het schilderen. Hans Goudsmit vertelt meer over de historische achtergrond van het gebied.
Krijg je zelf ook inspiratie? Pak een van de mooie lentedagen en schilder je favoriete Warmondse plek. In de nazomer hopen we een dag te organiseren om op Koudenhoorn ‘plein air’ te schilderen voor wie wil! Dit als aanloop naar de Kunstweek in november, al dan niet op 1,5 meter afstand!
Kunstvitamine 5
De kunst van het tuinieren
Een nieuwe Kunstvitamine die je meeneemt in de tuin. Met dit mooie weer gaan we graag naar buiten – op eigen terrein en op afstand. Tuinontwerper Ruud Aanhane vertelt in onderstaande video meer over de kunst van het tuinieren en laat enkele voorbeelden zien.
We geven ook graag een kijktip mee: de afleveringen van Maartens Moestuin van de vpro uitgezonden in het voorjaar van 2018. Bekijk Maartens Moestuin
Kunstvitamine 6
Marieke Lucas Rijneveld – De avond is ongemak
(en de vooruitziende blik van uw Kunstweekcommissie)
In 2017 verwelkomden we tijdens de Kunstweek Warmond schrijftalent Marieke Lucas Rijneveld. Ze droeg voor uit haar dichtbundel Kalfsvlies en haar debuutroman De avond is ongemak, die een paar maanden later uit zou komen. Dit boek staat nu op de shortlist van de prestigieuze International Booker Prize!
Toen Marieke Lucas Rijneveld naar Warmond kwam, was ze nog vrij onbekend, al was haar ster al wel rijzende. Haar eerste dichtbundel Kalfsvlies, vol prachtige zinnen en overrompelende beelden, kreeg lovende recensies. We hadden een mooi gesprek in De Oude School, voor een klein maar aandachtig publiek. Iedereen die er die middag bij was, sloot Marieke Lucas in het hart.
Ze droeg een aantal gedichten voor en las een stukje voor uit haar debuutroman, De avond is ongemak, die begin 2018 zou verschijnen. In dit boek wordt een gereformeerd boerengezin getroffen door de dood van een kind. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van zijn zusje, Jas. De ouders worden zo in beslag genomen door hun verdriet dat ze nauwelijks nog oog hebben voor de andere kinderen.
De roman werd juichend ontvangen en verscheen al snel in allerlei vertalingen. En nu is de Engelse editie, The discomfort of Evening, genomineerd voor de Booker Prize. Een ongekende prestatie: het is voor het eerst dat een boek van een Nederlandse schrijver op de shortlist staat. Tommy Wieringa en Harry Mulisch waren weliswaar genomineerd, maar kwamen niet verder dan de longlist.
Of ze de Booker Prize in de wacht sleept, blijft nog even spannend. De winnaar zou aanvankelijk op 19 mei bekend worden gemaakt, maar vanwege de coronauitbraak is de uitreiking tot nader order uitgesteld. Heb je De avond is ongemak nog niet gelezen? Dan heb je misschien nu de kans om dat te doen. Het is een overrompelend boek, door de combinatie van het indringende verhaal met de rauwe beelden en de poëtische taal. Ik beveel het van harte aan!
Interviewer Gijs Groenteman ging onlangs met Marieke Lucas Rijneveld in gesprek voor zijn podcastserie Met Groenteman in quarantaine, een aanrader om even terug te luisteren.
Irma Ooijevaar
Kunstvitamine 7
Warmond Utopia deel 2 – Koudenhoorn
Kunstvitamine 7 pakt weer door met het Kunstweek-thema van 2020, Warmond Utopia. Dit keer op Koudenhoorn, het schiereiland bij Warmond met veel groen, water en prachtige plekken. Hans Goudsmit vertelt meer over de geschiedenis en natuur van Koudenhoorn, Nicoline Heemkerk heeft een mooie plek gevonden om te schilderen. Zij legt uit hoe ze het schilderen in de natuur aanpakt. We hopen hiermee een mooie video met inspiratie te bieden! Met dank weer aan de onmisbare camerabijdrage van Hans van Gerven.
Kunstvitamine 8
De kunst van het weglaten
In deze video voor de Kunstvitamine vertelt Eveline Korving meer over de kunst van het weglaten bij illustraties, over optische illusie en en over de zogenaamde ‘negative space’. De Gestalt-theorie komt ook aan de orde. Aan de hand van voorbeelden van illustraties van M.C. Escher en René Gruau en eigen illustraties licht zij de theorie toe. Ben je geïnspireerd door deze video? We zijn benieuwd naar jouw creaties! Stuur ze naar info@kunstweekwarmond.nl of tag ons op social media met je illustratie.
Kunstvitamine 9
Haydn en Rossini – voor u gespeeld op contrabas en altviool
Ook de concerten van het Monward Consort/Kamermuziek Warmond konden tijdens de intelligente lockdown niet doorgaan. Initiatiefnemer van dit consortium en Kunstweek-lid Peter Leerdam verzorgt in deze kunstvitamine een prachtig concert om heerlijk naar te luisteren. Peter (contrabas) speelt samen met Richard Wolfe (altviool), beiden professioneel muzikant, prachtige stukken van Haydn en Rossini. Een coronaconcert in het prachtige protestantse kerkje in Warmond.
Kunstvitamine 10
Warmond Utopia Deel 3 – Huys te Warmont in het Bos van Krantz
De 10e Kunstvitamine van Kunstweek Warmond in tijden van intelligente lockdown vanwege het coronavirus. Deze Kunstvitamine is tevens aflevering 3 van Warmond Utopia. Deze Warmond Utopia bezoeken Hans Goudsmit en Nicoline Heemskerk het Huys te Warmont in het Bos van Krantz. Hans vertelt over de geschiedenis van het kasteel en het bos, Nicoline maakt een mooie schets in zwart- en grijstinten van het kasteel. Én een bewoner van het kasteel komt nog kort aan het woord: oud-minister Ard van der Steur. Kijken dus, delen mag ook. 🙂
Kunstvitamine 11
Maarten ‘t Hart – Moeder van Ikabod
Nog eentje dan! Nog een laatste Kunstvitamine, met een vakantieboektip. Een boek van onze dorpsgenoot en een van Nederlands bekendste auteurs, Maarten ‘t Hart. Vele boeken van hem kunnen we natuurlijk aanraden om te lezen. Deze is voor Warmonders extra leuk om te lezen.
In De Moeder van Ikabod heeft Warmond als inspiratie gediend voor zijn verhalen. Denk aan de voorgaande vrouwelijke dominee of het fietspad met de kippen. Daarnaast schrijft Maarten ‘t Hart hier in zijn bekende vermakelijke stijl, zoals de Volkskrant het verwoordt: “‘t Harts gelatenheid is zijn handelsmerk, net als het romantische terugblikken, de licht melancholische ondertoon, en ja, die verrukkelijke beschrijvingen van het weer zo nu en dan, of af en toe een loofrijk laantje.”
We wensen jullie veel leesplezier!